OECD: Elektronik Genel Kurul Sistemi (e-GKS) ile Türkiye bir adım önde

Şirket Genel Kurul Toplantılarına İlişkin OECD Raporunda Ülkemiz Elektronik Genel Kurul Sistemi ile Diğer Ülkelerden Bir Adım Önde

Kurumsal yönetim alanında dünya çapında kabul gören temel standart olan G20/OECD Kurumsal Yönetim İlkelerinin (İlkeler) yaygınlaştırılması, uygulanması ve izlenmesini teşvik etmeye yönelik faaliyetler bağlamında Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) karşılaştırmalı ülke incelemeleri gerçekleştirmektedir.

OECD’nin Kurumsal Yönetim Komitesi çalışmaları kapsamında, payları borsada işlem gören şirketlerin genel kurul toplantıları için düzenleyici politika çerçeveleri ve iyi uygulamalara yönelik olarak 2024 yılı içerisinde OECD tarafından bir inceleme yürütülmüştür. Söz konusu çalışma, 50 büyük ekonomi için payları borsada işlem gören şirketlerin genel hissedar toplantılarına ilişkin politikalarını ve uygulamalarını inceleyerek, çeşitli düzenleyici çerçevelerin ve kurumsal uygulamaların pay sahiplerinin katılımı ve etkileşimi, oy hakları ve genel kurul toplantılarının şeffaflığı konularını nasıl ele aldığına ışık tutmaktadır.

Çalışmalar sonucunda OECD tarafından “Genel Kurul Toplantıları ve Kurumsal Yönetim: Eğilimler ve Çıkarımlar” başlığıyla hazırlanan ilgili rapor 7 Nisan 2025 tarihinde OECD internet sitesinde yayınlanmıştır. 2024 yılında gerçekleştirilen ve OECD’nin raporuna dayanak teşkil eden çalışma kapsamında ülkemizde e-GKS kullanımı yerinde incelenmiş; Türkiye, raporda yer verilen örnek ülkelerden biri olmuştur. Çalışmada Türkiye’de Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) tarafından geliştirilen Elektronik Genel Kurul Sistemi (e-GKS) hibrit katılımlı genel kurul toplantıları için en gelişmiş ulusal sistemlerden biri olarak belirtilmiştir.

Raporda Türkiye'de merkezi olarak işletilen elektronik platformun (e-GKS), genel kurulların hibrit bir formatta yürütülmesi için tüm piyasa katılımcılarının ihtiyaçlarını başarıyla karşıladığı belirtilerek; Türkiye’nin incelenen diğer tüm ülkelerden, hissedarlara hibrit formatta uzaktan katılım ile toplantıya fiziken katılım arasında seçim yapma olanağı sunan bir platform sağlamasıyla bir adım önde olduğu vurgulanmıştır. 

Raporda öne çıkarılan diğer hususlar şunlar olmuştur:

1. MKK’nın sunduğu e-GKS ile 2012 yılında halka açık tüm şirketler için hibrit toplantılar başlatılmış olup, benzersiz bir yaklaşımla e-GKS genel kurul toplantılarının tüm aşamalarında şirketleri, yatırımcıları ve yatırım kuruluşlarını destelemektedir.
2. Genel kurul toplantılarına elektronik ortamda katılma, soru sorma, yanıt alma ve oylama süreci ve bunların açıklanması ile ilgili çeşitli konulara özgü özel yasal düzenleme önerileri veya amaca özel rehberlik geliştirmenin önemli olduğu vurgulanarak olumlu şekilde Türkiye örneği verilmiştir. 
3. Oy sayımı ve oy onaylarının hissedar haklarının önemli bir unsuru olduğu, ancak ülkelerin büyük bir bölümünde oy sayımı ve uçtan uca oy teyitleri için süreçlere sahip olunmadığı veya önerilmediği, buna karşın Türkiye'de genel kurullarda kullanılan platformun (e-GKS) böyle bir özellik içerdiği ve oylama teyitlerinin kolayca yapılmasının sağlandığı tespitine yer verilmiştir.
4. Türkiye sermaye piyasasının yüksek mülkiyet yoğunluğu ve güçlü bir halka arz büyümesi ile karakterize olduğu, Türkiye’nin son birkaç yılda halka açık şirket sayısında istikrarlı bir artış gösteren aktif ve büyük bir sermaye piyasasına ve küçük fakat büyümekte olan bir kurumsal yatırımcı endüstrisine sahip olduğu ifade edilmiştir.
5. Genel kurulların yönetimi için kurumsal yönetim çerçevesinin ülkemizde tutarlı ve şeffaf olduğu belirtilmiştir. 
6. Düzenleme, denetleme ve uygulama yetkilerinin farklı organlara tahsis edilmesiyle kurumsal ortamın çerçevesinin net olarak belirlendiği tespitine yer verilmiştir.
7. e-GKS’nin kullanılmaya başlanması ile; yerli ve yabancı hissedarların genel kurul toplantılarına katılımının arttığı, e-GKS’nin hisse blokajının kaldırılmasını sağladığı, şirketler, hissedarlar ve yatırım kuruluşları için önemli maliyet tasarrufları sağladığı tespiti yapılmıştır.
8. e-GKS’nin payların bloke edilmesi, noterden fiziki vekalet düzenlenmesi zorunluluğu başta olmak üzere sınır ötesi oy kullanmanın önündeki tüm engelleri kaldırdığı vurgulanmıştır. 
9. e-GKS’nin, şifreli ve kodlanmış ses ve görsel iletimi için güvenlik altyapısına sahip olduğu, ayrıca, platforma yetkisiz erişimleri önlemek için sadece  elektronik imza / mobil imza yoluyla erişim yapılabildiği, MKK tarafından ayrıca periyodik olarak bağımsız denetim kuruluşlarından güvenlik testleri de yaptırıldığı olumlu şekilde vurgulanmıştır. 

Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan MKK Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Ekrem ARIKAN, OECD’nin e-GKS’yi iyi uygulama örneği olarak göstermesinden, ülkemizde merkezi saklama ve veri hizmetleri yanı sıra kurumsal yönetim çözümleri de sunan kuruluşu olarak memnuniyet duyduklarını belirterek, “Tamamen kendi iç kaynaklarımızla geliştirdiğimiz e-GKS’nin OECD tarafından 50 gelişmiş ekonomide yürütülen inceleme çalışmaları sonrasında dünyadaki en iyi örneklerden biri olarak belirlenmesinden ülkemiz adına MKK olarak büyük memnuniyet duyuyoruz. Bugüne kadar, genel kurullara ilişkin mevzuat çalışmaları ve destekleri için Ticaret Bakanlığımız ve Sermaye Piyasası Kurulumuza en içten şükranlarımızı sunuyoruz. e-GKS’de bugüne kadar 5.730 genel kurul toplantısı yapıldı ve bu toplantılarda toplam 204.894 elektronik katılımcı yer aldı. Genel kurul toplantılarına katılan hak sahiplerinin 2/3’ünden fazlası e-GKS’yi tercih etti. MKK olarak e-GKS’yi sürekli daha ileriye taşımayı sürdürüyoruz. Yakın dönemde gerçekleştirdiğimiz dönüşüm çalışmaları ile e-GKS’nin teknoloji altyapısını güçlendirirken, kullanıcı deneyimini de iyileştirdik. Ayrıca e-GKS’yi şirketlerin yanı sıra spor kulüpleri, birlikler ve kooperatifler gibi kuruluşların da kullanımına hazır hale getirdik.” dedi.

Dr. ARIKAN, e-GKS’nin 2020 yılından bu yana yurt dışına ihraç edildiğini belirterek şunları söyledi: 

“Elektronik Genel Kurul Sistemi’nin (e-GKS) Endonezya için uyarlanan versiyonu eASY.KSEI 2020 yılında ilk kez Endonezya Merkezi Saklama Kuruluşu (KSEI) tarafından kullanılmaya başlandı ve MKK’nın finansal teknoloji ihracatı gerçekleşmiş oldu. e-GKS ürünümüz 2020 yılından bu yana Endonezya’da aktif şekilde kullanılmaya devam ederken, diğer ülkelere de ihraç edilmesi konusunda yabancı kuruluşlarla görüşmelerimize devam ediyoruz.”

OECD raporunun tamamını okumak için: 
https://www.oecd.org/en/publications/shareholder-meetings-and-corporate-governance_2d36fa5c-en.html

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından konuyla ilgili yapılan açıklama için:
Sermaye Piyasası Kurulu - Şirket Genel Kurul Toplantılarına İlişkin OECD Raporunda Ülkemiz İyi Uygulama Örnekleri Arasında Yer Aldı

Elektronik Genel Kurul Sistemi’ne (e-GKS) giriş ve ayrıntılı bilgi için:
https://egk.mkk.com.tr/